Stormachtige ontwikkeling van deelsteps
Deelsteps hebben een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. Het begon in 2017 met Californische start-ups en is inmiddels uitgegroeid tot een wereldwijde miljardenbusiness. Genoeg geld om in Amerikaanse steden massaal deelsteps uit te rollen en vervolgens ook in Europese steden. Marktleider Lime leverde in twee jaar tijd 100 miljoen ritten !
Snelle opmars E-steps
In tientallen Amerikaanse steden en campussen is een snelgroeiende markt voor deelsteps. Tech-giganten, zoals Uber en Google, investeren via start-ups zoals Bird en Lime honderden miljoenen in een E-step-vloot en apps. Door het massale aanbod worden de E-steps veel gebruikt; 1 dollar plus 15 dollarcent per minuut blijkt een acceptabele prijs. Er is geen infrastructuur met laadstations op straat nodig. Met apps wordt bijgehouden welke E-step bijna leeggereden is. Studenten en freelancers - 'laders' - verdienen een paar dollar met E-steps opladen en weer vol afleveren. Met data-analyse a.d.h.v. de apps worden de E-steps ingezet op populaire trajecten en worden nieuwe trajecten uitgeprobeerd.
De Amerikaanse start-ups Bird, Lime, Spin en Lyft zijn niet vies van een agressieve benadering; massaal deelsteps uitrollen om zo regulering door gemeentelijke overheden voor te zijn. Ook in de Verenigde Staten zijn E-steps niet overal toegestaan en zijn er regels voor verhuur van voertuigen. In enkele steden leidde het massale gebruik van E-steps tot overlast vanwege slordig achtergelaten of hardrijdende deelsteps op drukke trottoirs; met protesten van bewoners en een tijdelijk verbod op deelsteps in San Francisco als dieptepunt. Uiteindelijk kwam er meer samenwerking met gemeentebesturen, die ook de voordelen voor stedelijke mobiliteit en luchtkwaliteit zien. Helmplicht, maximum snelheid van 25 km/u, rijverbod op de stoep, geen duopassagier en minimum leeftijd van 18 jaar zijn nu in de meeste Amerikaanse steden geregeld en deelstep-bedrijven stimuleren naleving en netjes parkeren. Bird ontwikkelt hun app-technologie nu zelfs voor snelheidsbeperking in specifieke zones. Driekwart van de Amerikaanse stedelingen - m.u.v. die uit San Franscisco - denken inmiddels positief over deelsteps en in drukke steden is het een snel alternatief voor de auto en het ontsluit wijken die met openbaar vervoer nauwelijks bediend worden.
Een nieuwe ontwikkeling - waar veel van verwacht wordt - is de zelfrijdende deelstep. Segway-Ninebot heeft een driewielige E-step ontwikkeld, die autonoom kan rijden en draadloos kan opladen. Met deze technologie kunnen deelsteps terugrijden naar een parkeerplek en/of oplaadstation. Het zal nog wel enkele jaren duren voor dit op grote schaal kan worden toegepast.
|
Portland Shared E-scooter Pilot Program
|
Naar Europa
Naar eigen zeggen trokken Bird en Lime lering uit de overlast en zouden het in Europa anders aanpakken: samenwerken met gemeentebesturen. Dat lukt ze tot nu toe alleen in Europese steden die E-steps ruimhartig toelaten, zoals Parijs, Brussel, Madrid en Lissabon. Enkele Europese start-ups waren hen al voor: Troty vanuit België, VOI vanuit Zweden en WIND en TIER vanuit Duitsland hebben inmiddels in 75 Europese steden hun vloot uitgerold. Elke maand komen er steden en ook nieuwe deelstep-bedrijven bij. E-steps zijn een succes vanwege het rijplezier, alternatief vervoermiddel in dichtgeslibde binnensteden en het gebruiksgemak voor the last mile in combinatie met openbaar vervoer en carpooling. Vanwege de voordelen voor doorstroming, luchtkwaliteit en parkeerdruk kijken veel steden welwillend naar het gebruik van E-steps. In sommige steden zijn er bovendien anekdotische situaties, die het gebruik van de deelstep een duwtje in de rug geven. In Parijs werd de deelstep - naast de fiets - een antwoord op de vele stakingen in het openbaar vervoer. In het mondaine Tel Aviv werd de deelstep snel omarmd, vanwege het - door orthodox regeringsbeleid - verdwijnen van openbaar vervoer op de sabbath. In België, Duitsland en Denemarken moet helaas een recente uitwas van deelstepgebruik aangepakt worden en zijn er al tientallen deelsteprijders na een avondje stappen bekeurd vanwege rijden onder invloed.
De belofte van de deelstep - als schoon alternatief voor de auto in de drukke stad - tekent zich voorzichtig af. In verschillende steden vervangt een kwart tot derde van de ritten met de E-step een auto- of taxirit en daarnaast wordt de deelsteprit gebruikt in plaats van openbaar vervoer en lopen en in sommige steden de deelfiets. De aanvankelijk korte levensduur van enkele maanden - vooral vanwege technische mankementen en vandalisme - is inmiddels door een robuuster ontwerp verbeterd naar een jaar. Deelbedrijven zetten stappen om de logistiek voor het opladen efficiënter te maken met bijv. verwisselbare accu's.
Troty begon - als eerste in Europa - in de zomer van 2018 in Brussel met honderd deelsteps in de Europese wijk, andere steden volgden. Het werkt volgens hetzelfde concept als de Amerikaanse E-steps. Nadat je via de Troty-app registreert, kun je voor 1 euro per rit en vervolgens 15 eurocent per minuut rijden. De deelsteps zijn overdag te gebruiken, 's nachts wordt de vloot weer opgehaald en opgeladen. De kennismaking met deelsteps (vaak tijdens de vakantie) wakkert het enthousiasme over dit nieuwe vervoermiddel aan. Paul - de Belgische importeur van Micro - merkt dat aan de toenemende verkoop van E-steps. Klanten komen na een ritje op een deelstep in Parijs of Lissabon naar zijn winkel in Antwerpen. In België mag je - anders dan in Nederland - met iedere E-step de weg op. In Frankrijk en in Italië waren E-steps al voor de komst van de deelstep ontdekt en zijn er inmiddels in beide landen een kwart miljoen E-steps verkocht.
Deelstep in Nederland ?
|
|
Nederland is een ideaal land voor deelsteps. Ons uitgebreide fietspaden-netwerk biedt volop ruimte voor E-steps en naast de fietsen, die op de stoep gestald staan, vallen deelsteps nauwelijks op. Niet voor niets vestigden Bird en Lime zich in Amsterdam. Bird wacht - na het uitblijven van een positieve reactie van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat - met het uitrollen van hun deelstepvloot in Amsterdam en Rotterdam. Waarschijnlijk heeft het dramatische ongeval met de Stint in september Bird en Lime behoedzaam gemaakt. Amerikaanse bedrijven zijn niet meteen onder de indruk van overheidsregels, maar zijn wel beducht voor schadeclaims. Recent hebben een vier deelbedrijven een gezamenlijk pleidooi voor deelsteps aan de Tweede Kamer gericht.
Zowel de deelsteps van Amerikaanse deelbedrijven Bird, Lime en Jump als die van Europese deelbedrijven VOI, Tier, Circ en Dott zijn in Nederland nog niet toegelaten op de openbare weg. In Nederland is een toelating (als zgn. bijzondere brommer) voor de openbare weg en een gemeentelijke vergunning voor deelstepverhuur verplicht. De Nederlandse start-up SwheelS2go wil met een E-step komen, die in Nederland als 'bijzondere brommer' op de openbare weg is toegelaten en - ook na het scooterverbod in Amsterdam - op het fietspad mag rijden. SwheelS2go wil overlast van achtergelaten "scharrelstepjes" voorkomen en ontwikkelt een slot, waarmee de deelsteps bij 'hollandse fietsnietjes' kunnen worden achtergelaten. Rotterdam is - net als met de deelfietsen - voortvarend en wil in afstemming met bedrijven en winkels in de binnenstad vergunningen verlenen voor 1000 deelsteps, mits deze toegelaten zijn op de openbare weg. Ook Breda wil de deelstep toestaan.
